Dus jij wilt starten als freelancer? De vrijheid lokt, het avontuur lonkt en je ambitie gaat verder dan werken in loondienst. Snap ik helemaal. Tien jaar geleden begon ik met freelancen met dezelfde gedachten. Het kan alleen nogal lastig zijn om de juiste stappen meteen te zetten. En dan ook nog goed uit te voeren. In dit artikel geef ik je wat adviezen mee.
Op Linkedin post ik elke dag over freelancen. Vanzelfsprekend trigger ik daar ook mensen mee die (nog) in loondienst zitten. Mijn DM’s sluipen dan ook vol met vragen over hoe je begint met freelancen. In deze blog probeer ik de belangrijkste stappen voor je op een rijtje te zetten. Wil je echt het complete verhaal, kan ik je mijn boek SUPERFREELANCER aanraden.
Stap 1: bepaal je dienst
Als freelancer ga je een bepaalde dienst leveren. Wat die dienst moet zijn weet je misschien al. In any case raad ik aan deze stap niet te licht te nemen. Deze fout maakte ik namelijk. Toen ik begon deed ik van alles. Het resultaat was dat ik geen focus had, overal ja tegen zei en na twee jaar freelancen kapot was van de stress.
Schrijf eerst eens uit waarom je freelancer wordt. Ofwel: wat is je waarom? Kijk dan waar je blij van wordt, goed in bent en vraag naar is. Heb je iets gekozen? Spiegel dan aan je waarom: gaat de dienst die je gaat aanbieden je brengen wat je langetermijn voor ogen hebt?
Mijn waarom? Ik wilde vrijheid: financieel, werken waar ik wil, wanneer ik wil.
Mijn dienst werd betaalde zoekmachinecampagnes beheren. Dit kan ik doen wanneer ik wil, waar ik wil en zolang de resultaten goed zijn, behoud ik de klus en het inkomen.
Combineer fun, skills en vraag
Wat je niet wilt doe is een lijstje met diensten aanbieden, omdat je denkt dat hier vraag naar is. Begin eerst eerst met op opschrijven van waar je goed in bent en leuk vindt om te doen. Match dan deze vaardigheden met hoeveel vraag ernaar is in de markt. Uiteindelijk wil je een dienst aanbieden dat waar:
- Je blij van wordt
- Je goed in bent
- Vraag naar is
Kun je elk punt afvinken, zit je goed.
Doe niet van alles
Een belangrijk advies is ook: doe niet alles. Ik denk dat te veel diensten aanbieden het de nummer één fout is van startende freelancers. De gedachte is logisch: hoe meer diensten ik aanbied, des te meer kans op opdrachten. Als je op Linkedin kijkt wat een startende freelancer als dienstverlening heeft, zie je regelmatig vijf verschillende expertises.
Dat werkt dus niet. Je kunt niet overal goed in zijn. Ook is het niet geloofwaardig dat je copywriting doet, maar ook een pro bent in conversieoptimalisatie. Opdrachtgevers zullen liever kiezen voor iemand met een glasheldere focus.
Maar je kunt toch ook generalist zijn?
Er is een plek voor generalisten, maar over het algemeen is er meer vraag naar specialisten. Opdrachtgevers zitten met een vraagstuk en zoeken de freelancer die dit vraagstuk het meest efficiënt kan oplossen. Dat gezegd, je kunt zeker een generalist zijn. Veel kleine bedrijven zoeken naar generalisten, maar wanneer ze groeien, ontstaat er de behoefte naar specialisten. Bij significant grotere bedrijven ontstaat dan weer een vraag naar generalisten, veelal als manager.
Ook kun je generalist zijn, maar toch jezelf specialisten voor een bepaalde doelgroep. Zo kun je bijvoorbeeld “marketeer voor groene startups” zijn, waarmee je jezelf breed positioneert qua diensten, maar toch specifiek qua doelgroep.
Voordelen van specialiseren
Zelf ben ik fan van specialiseren. Er zitten een paar voordelen aan het aanbieden van één dienst:
- Je word steeds beter
- Kunt hogere tarieven vragen
- Hebt rust in je ondernemerschap
- Hebt veel aanvullende mogelijke partners
- Bouwt autoriteit op in je vakgebied
Vraag jezelf dus af of je echt een generalist bent, of dat je simpelweg moeite hebt met kiezen. In dat laatste geval, daar moet je even doorheen. Of je probeert een paar diensten en kiest later waarin je jezelf specialiseert. Onthoud ook dat je altijd kunt tweaken in je dienstverlening.
Stap 2: Regel de nodige zaken voor je freelance business
Als startend freelancer kijk je misschien het meest tegen de rompslomp aan die moet gebeuren. Vrees niet, de werkelijkheid is dat alles prima te overzien is. Er zijn een paar belangrijke zaken die je wilt regelen.
Kies een bedrijfsnaam
Een bedrijfsnaam is iets waar je goed over wilt nadenken. Toch, hij is vrij makkelijk ook te wijzigen. Mijn suggestie is dat je een naam kiest die uniek is, waar een domein nog van vrij is en die makkelijk te onthouden is. Je mag ook meerdere handelsnamen voeren. Zo kun je een ‘kapstok’ naam bedenken waaruit je factureert en je eigen naam als freelancer als handelsnaam gebruiken. Zo startte ik ook. Mijn bedrijf heette Goldbrick, maar deze naam communiceerde ik nergens, ik was gewoon Edwin Dijkstra.
Schrijf je in bij de KvK
Als je je naam (of namen) helder hebt, ga je naar de KvK. De procedure daar is relatief eenvoudig. Je krijgt een formulier, laat wat papierwerk zien en tikt een paar tientjes af. Ik ga er in dit geval uit dat je kiest voor een eenmanszaak, zoals de meeste startende zzp’ers en freelancers doen.
Regel een bankrekening
Je mag als eenmanszaak ook je privérekening gebruiken, maar ik raad dit niet aan. Aan tweede, zakelijke, bankrekening geeft je als voordeel dat je veel beter inzicht hebt in wat er in je freelancebusiness gebeurt qua transacties. Je houdt zo privé en werk netjes gescheiden. Ook kun je je zakelijke rekening koppelen met je boekhoudpakket en eventueel een boekhouder toegang geven.
Kies een boekhoudpakket
Je denkt misschien dat je als starter geld bespaart door geen boekhoudpakket te nemen en alles zelf te doen. Think again, een boekhoudpakket kost zo weinig en levert je zo veel tijdswinst op, dat dit een no-brainer is. Zelf gebruik ik vanaf het begin al Moneybird. Voor een tientje per maand heb je al je bonnetjes, facturen en administratie helemaal inzichtelijk. Mijn boekhouder werkt ook gewoon hierin, dus ik heb er praktisch geen omkijken naar.
Overweeg de nodige verzekeringen
Het is verstandig je te verdiepen in de verzekeringen die er zijn voor freelancers. Dit zijn een paar belangrijke om te overwegen:
-
- Aansprakelijkheidsverzekering: ben je fysiek in de weer met je business, dan wil je je verzekeren tegen schade die je kunt aanbrengen aan dingen of aan mensen. Als je advies levert of digitale diensten kun je je verzekeren tegen financiële schade die je potentieel aanbrengt. De meeste verzekeraars bieden deze verzekering. Let goed op de kleine letters: vaak is niet alles standaard gedekt, kwam ik achter. Kijk specifiek of jouw werkzaamheden en de daaruit vloeiende potentiële schade onder de verzekering valt.
- Rechtsbijstandsverzekering: ik hoop dat je als startende freelancer er niet mee krijgt te maken, maar er kan altijd onenigheid ontstaan met opdrachtgevers. Los je dit niet samen op, wordt het een juridische kwestie. En dat loopt snel in de papieren. Hier is een rechtsbijstandverzekering voor.
- Inventarisverzekering: heb je een fysieke voorraad? Dan wil je je verzekeren tegen diefstal of schade. Dit deed ik toen ik een webshop startte bijvoorbeeld.
- Zorgverzekering: in principe verplicht voor iedereen, niet alleen freelancers.
- AOV: raak je ziek of op andere wijze arbeidsongeschikt, kun je je daar tegen verzekeren als freelancer met een Arbeidsongeschiktheidsverzekering, die in de volksmond AOV wordt genoemd. Van alle verzekeringen is deze waarschijnlijk de duurste. Dit is ook de reden waarom veel startende freelancers er geen nemen. Toch raad ik aan opties te onderzoeken. Je koopt toch een stukje zekerheid van inkomen, en daarmee gemoedsrust.
Stap 3: Bepaal je prijsmodel
Nu je je diensten en nodige voorwerk klaar hebt, kun je aan de bak. Maar eerst heb je nog even een prijsmodel nodig. Het meest gangbare is om te starten met een uurtarief dat afgestemd is op jouw niveau of jaren ervaring. Er zijn ook alternatieve modellen. Ik neem je even door te opties heen
Uurtarief
Werk je met een uurtarief, dan maak je doorgaans een voorstel voor je klant met daarin een een schatting van je uren. Daar zit dan een bijbehorend uurtarief bij. Dit rekent voor je klant makkelijk en jij weet precies wat je betaald krijgt.
Vind je het lastig een uurtarief te bepalen? Op het blog van Jellow vind je jaarlijks een analyse van de gemiddelde uurtarieven van freelancers per branche. Mijn advies is om in te schatten op welk niveau je zit en dan het lagere, gemiddelde of hogere uurtarief te pakken om mee te starten.
Ga niet voor te laag uurtarief werken. Het is prima om aan de onderkant te starten van de markt qua tarief, als jij ook startend bent. Maar duik je daaronder, dan onderwaardeer je jezelf. Merk je dat je nog geen bewijs hebt en jezelf nog niet succesvol kunt verkopen? Dan kun je altijd voorstel om een paar opdrachten gratis te doen, om zo een portfolio op te bouwen.
Ook kun je de initiële werkzaamheden gratis aanbieden, waarna een klant een betaald traject ingaat. Zo bied ik altijd voor elke lead een gratis audit van hun account. Voor mij is dit een manier om te laten zien dat ik een hoog kennisniveau heb. De klant krijgt een waardevol rapport met adviezen, waar hij eigenlijk niet meer van wil afstappen. Het gevolg is dat zo’n 80% van de gratis werkzaamheden leiden tot een betaalde klus.
Value Based Pricing
Nu is er niks mis mee met gewoon starten en een uurtarief vragen dat overeenkomt met het gemiddelde in de markt of in lijn met je expertise.
Maar het kan ook anders.
Ik geloof in value based pricing voor veel freelancers. Ik zeg veel, want dit model past niet bij elke expertise. Value based pricing betekent dat je een prijsmodel hanteert gebaseerd op wat je als waarde levert en niet als uren aan input hebt.
Voor mijzelf werk ik bijvoorbeeld met een staffel die gekoppeld is aan targets en marketingbudget. Hoe hoger de resultaten, des te hoger mijn beloning.
Het kan ook simpeler. Door bijvoorbeeld met pakketten of projectprijzen te werken. Voor je opdrachtgevers zit hier als voordeel aan dat ze precies weten wat de investering is. Niet meer, niet minder. Dit geeft duidelijkheid.
Voor jezelf zitten er ook voordelen aan:
- Je hoeft niet meer je uren te verantwoorden.
- Doe je je werk efficiënt, pak je wat extra winst mee.
- Je concurreert niet op uurtarief.
Meer over dit onderwerp lees je ook in deze post.
Projectprijzen
Wil je niet met uurtarieven in de weer, maar past value based pricing ook niet echt? Overweeg dan ook projectprijzen te hanteren. Dus niet: €75 per uur voor copywriting, maar €5.000 voor het schrijven van alle teksten voor de website van je lead. Helemaal als jij efficiënter bent dan je concurrentie, kan het uit om het gokje te nemen om met vaste prijzen te werken.
Stel jij werk namelijk 2x zo snel als je concurrent. Jullie vragen beide €75 per uur. Jij bent in 10 uur klaar, zij is in 20 uur klaar. Jij krijgt €750 betaald, ondanks dat je sneller werkt en het resultaat eerder oplevert. Zij is langzamer en levert het werk later aan en krijgt €1.500 betaald.
Dat is natuurlijk niet eerlijk. Je kunt gebruik maken van je efficiëntie, maar dat komt natuurlijk wel met een beetje risico. Probeer eens een fixed price of projectprijs te communiceren naar je klant. En analyseer of dit in je voordeel werkt of niet.
Abonnementprijzen
Vrij gangbaar zijn ook abonnenten op freelancers. Stel je biedt copywriting aan, dan kun je bijvoorbeeld voor €1.000 per maand jezelf als abonnement verkopen. De opdrachtgever krijgt dan recht op bijvoorbeeld 8 blog-artikelen. Of 20 Linkedin-posts. Of 5 nieuwsbrieven.
Een abonnement verzekert je van een maandelijks vast inkomen. Dat rekent lekker makkelijk, maar geeft vooral zekerheid.
Stap 4: Informeer je netwerk
Je dienst helder? Business op orde? Prijsmodel scherp?
Tijd om je netwerk te informeren. Business coach Nico noemt in een interview met mij dit een Massive Action Week. Hij (en ik) raden aan om je hele netwerk plat te bellen met twee duidelijke berichten:
- Wat je gaat doen als startende freelancer
- Wat je de persoon aan de telefoon kunt bieden
Beantwoord de ‘what’s in it for me’.
Het tweede punt is belangrijk en wordt vaak vergeten. Zó vaak krijg ik berichtjes als “ik zou graag eens met je koffiedrinken”. Als ik dan vraag “waarom”, is het antwoord “om kennis te maken”.
Ja, kijk, daar heb ik niet zoveel aan. Vertel me waarom ik met je kennis moet maken. En wat het voordeel voor mij is.
Ondernemers zijn druk. De agenda’s zijn vol en tijd is beperkt. Als jij iemand belt om te informeren over je diensten, zorg dan dat je iets te brengen hebt. Dit kan zijn bijvoorbeeld:
- Dat je iets gratis aanbiedt (scan, analyse, advies)
- Dat je een idee hebt voor de business
- Dat je een kans hebt gezien in de website
- Dat je kunt bewijzen dat jouw diensten van waarde zijn
- Dat je een commissie komt brengen (zie het volgende punt)
Bied een commissie
Het is fantastisch als degeen die je belt direct aan lead is. In 90% van de gevallen zal dat niet zo zijn. Informeer dan de persoon die je spreekt dat je graag in contact komt met mensen in hun omgeving die jouw diensten kunnen gebruiken.
Mijn advies is om 10% commissie te bieden voor de leads die mensen uit je netwerk aanleveren. Op deze manier geef je de persoon aan de lijn een reden om voor je aan het werk te gaan.
Niet alleen krijg je zo een vaste instroom van leads, want de meeste opdrachten zullen voor bijna iedereen altijd uit je netwerk komen, maar ook creëer je een filter. Je netwerk weet wie je bent en zal slechte leads niet doorsturen. Dus je krijgt goede kwaliteit leads die warm binnenkomen, want je bent al geverifieerd door een derde partij die jullie beide kennen.
Zelf werk ik al tien jaar met dit model. In het begin zocht ik naar drie soorten mensen in mijn netwerk om mijn sales als het ware aan uit te besteden. Ik raad dit ook aan jou aan om te doen.
1. concurrerende partijen die het druk hadden
Zoek naar freelancers of bureaus die dezelfde dienst als jij bieden. Neem contact met ze op. Bied aan dat wanneer ze leads afslaan vanwege drukte, of omdat de lead niet perfect past, of omdat er een concurrerende situatie is met een andere klant, dat ze de lead naar jou sturen. Als de lead klant wordt bij jou, betaal jij 10% commissie over het bedrag dat je factureert.
2. aanvullende partijen met andere diensten
Ditzelfde principe doe je voor partijen met aanvullende diensten. Ik ben Google Ads specialist, maar werk samen met freelancers die in copywriting, conversieoptimalisatie en social media advertising zitten. Die sturen mij leads, maar ook andersom hebben mijn klanten behoefte aan hun diensten. Zo creëer je voor jezelf ook een inkomstenstroom van commissies.
3. business coaches
Voor mij waren twee business coaches waardevolle leadgeneratoren. Business coaches spreken dagelijks namelijk veel mensen die allemaal willen opschalen met hun business. Ze zijn vaak ook hele actieve netwerkers. En ze voeren zelf geen doewerk uit. Tot slot willen ze niets liever dan hun klanten helpen een nieuw niveau te bereiken. Zorg dat je zulke personen leert kennen, die klanten spreken die jij wilt bedienen. En bied ze een interessante commissie voor het doorsturen van deze klanten.
Stap 5: personal branding en promotie
Als het goed is pak je wat leads uit het lawaai dat je binnen je huidige netwerk maakt. Is dat niet het geval, dan raad ik aan goed naar je dienst te kijken. Is deze helder? Is er daadwerkelijk vraag naar deze dienst in de markt? Schaaf waar nodig bij.
Merk je enthousiasme en misschien al je eerste klussen uit je netwerk? Mooi, dan is het nu tijd om lawaai te maken buiten je netwerk.
Deel je kennis op social media
Voor de meeste startende freelancers zal een social media kanaal de beste plek zijn om zonder kosten de snelste impact te maken qua marketing. Doe je iets creatiefs. iets met gezondheid of beauty, dan is Instagram waarschijnlijk een goede keus. Doe je iets met B2B diensten, marketing of andere business-gerelateerde dienstverlening? Dan is LinkedIn waarschijnlijk je plek.
Als iemand die sinds november 2021 elke dag post op LinkedIn kan ik verklappen dat waarde delen op socials werkt. Wat tips die ik wil meegeven:
- Bepaal over welk onderwerp je wil posten en wijk hier niet van af.
- Post consistent en frequent.
- Toon interactie met andere creators, je eigen comments en in je DM’s.
- Posts die goed werken wil je anders formuleren en na x weken nogmaals posten.
- Recycle ook je content op andere platforms als ze relevant zijn.
Heb je wat tractie op een social media kanaal? Dan zijn er tig andere manieren om je efficiënt te vermarkten. Denk aan:
- Gastbloggen (zie waar en hoe ik gastblog bijvoorbeeld)
- Een podcast starten
- Adverteren in social media
- Adverteren in Google Ads
- Start een blog
- Maak een website die mensen aantrekt en converteert
- Schrijf een boek
- Kom te gast in podcasts
- Start een Youtube kanaal en deel tips
Manieren zat. Kies je favoriete medium en je favoriete kanalen en get after it.
Ohja, als bonustips wil ik meegeven: denk alvast na over je pensioen. In dit artikel lees je een goede introductie over de mogelijkheden die er voor je zijn.
—
Wil je meer leren over freelancen? Ik kan je op de volgende manieren helpen:
- Als je al mijn freelance-tips wilt lezen, check mijn boek SUPERFREELANCER
- Wil je betere klanten aantrekken als freelancer? Mijn cursus ‘Minder Dromen, Meer Droomklanten’ vertelt je hoe je dit in 3 stappen doet
- Wil je 1-op-1 coaching? Zie de pagina coaching.
