Hoe schrijf je een boek? 10 adviezen

Als freelancer heb je bepaalde kennis die relevant is voor andere mensen. Tenslotte krijg je betaald om je kennis in de praktijk te brengen. Meestal doen zelfstandigen dit op uurbasis. Soms ook op projectbasis met fixed fees bijvoorbeeld. Maar nog steeds ruil je dan tijd voor geld. Wat als je je kennis in een productvorm kunt gieten en dat onbeperkt schaalbaar kunt verkopen?

Dit was een beetje mijn gedachtegang toen ik SUPERFREELANCER schreef.

Om eerlijk te zijn was dit niet mijn eerste idee. Ik ben namelijk een marketeer qua professie en mijn eerste gedachte was om een boek te schrijven over marketing. Het probleem wat ik daar zag ontstaan, was dat de informatie zo snel verandert, dat het boek verouderd zou zijn wanneer het af was.

Ik realiseerde me dat ik naast vijftien jaar marketingervaring inmiddels ook tien jaar ervaring als freelancer had. In die tien jaar heb ik veel gefaald, veel bereikt en vooral veel lessen geleerd. Daar kon ik ook prima over schrijven. En heel eerlijk – freelancen leek mij eigenlijk een veel leuker onderwerp om over te schrijven.

Dit brengt me bij de start van de adviezen die ik jou wil meegeven.

Advies 1: Kies een onderwerp naar je hart

Een boek schrijven is niet een klein klusje. Integendeel. Reken maar dat je honderden uren gaat investeren in dit project. Je zult waarschijnlijk ook freelancewerk moeten laten liggen of afslaan om je boek te schrijven. Dus dat onderwerp? Better be good.

Dit zijn wat vragen die je jezelf kunt stellen om je onderwerp scherp te krijgen

  • Waar kun je zonder moeite en vol enthousiasme een half uur over praten?
  • Welke post-onderwerpen op social media MOET je op reageren als ze voorbij komen?
  • Welke misvattingen in je professionele leven kun je echt kwaad om worden?
  • Als je met mensen uit je vakgebied spreekt, waar heb je het de laatste tijd vooral over?
  • Welke professionele ontwikkelingen baren je zorgen?

Geef antwoord op deze vragen en ongetwijfeld komen er terugkerende zaken uit. Dit zijn waarschijnlijk de zaken die goed voer voor je boek zijn.

De volgende stap is om duidelijk te krijgen wat je wel en niet in je boek gaat verwerken. Schrijf dit uit.

Mijn persoonlijke tip is om direct je titel en subtitel uit te schrijven. Prima als het een werktitel en werksubtitel zijn. Je legt daarmee officieel vast wat de focus van je boek zal zijn.

Advies 2: Leg vast waarom je dit boek wilt schrijven

Wil je je boek schrijven, omdat je graag een boek op je naam wilt hebben staan? Of wil je daadwerkelijk boeken verkopen? En zo ja: hoeveel?

Sla deze stap niet over.

Je staat op het punt om honderden uren te investeren. Je gaat onbetaald uren maken, die je als freelancer ook betaald zou kunnen krijgen.

Schrijf uit wat precies je doel is met je boek. Maak het concreet.

Dus niet: ik wil een boek schrijven omdat het me leuk lijkt

Hoe ik het aanpakte was als volgt. Allereerst wilde ik niet een boek schrijven, om maar een boek te schrijven. Ik zou een minimaal aantal mensen willen bereiken en ook moest de business case kloppen. Ambitieus als ik ben bedacht ik dat in het eerste jaar na lancering:

  • 10.000 mensen wilde helpen met mijn boek
  • Dit €350.000 omzet moest opleveren
  • En ik €25 winst per boek wilde maken

Als ik niet zou geloven in bovenstaande lijstje, was ik niet begonnen en had ik mijn boek niet afgemaakt.

Maak voor jezelf een vergelijkbaar lijstje. Let wel: mijn cijfers zijn mijn eigen. Gebruik cijfers en redenen die voor jou relevant zijn en waar jij warm voor loopt.

Advies 3: Commit prioriteit en tijd

Een boek schrijven is no small task. De tijd die je gaat investeren gaat ten koste van iets. Dat is belangrijk om te realiseren. Of het nu ten koste gaat van je freelance-werk, privéleven of je marketing, ergens zul je een paar uur per dag moeten blokken voor het creëren van je boek.

Het kostte mijn ongeveer 500 uur om een boek van 65.000 woorden te schrijven. Dit is exclusief de tijd voor het vermarkten van het boek. Maar ook exclusief de headspace die zo’n project inneemt. Schrijven kost tijd, maar het hele project zal door de dag heen veel hersencapaciteit krijgen. Ook al schrijf je niet, zul je ermee bezig zijn.

Naast tijd, zul je prioriteit moeten reserveren.

Als je namelijk denkt dat je ‘in de overige uurtjes’ wel even je boek schrijft… Think again.

Schrijven is inspannend. Helemaal als je zo helder mogelijk je gedachten wilt formuleren, heb je complete focus nodig. Ben je van plan na je werkdag van acht uur en na je kinderen op bed liggen nog even te werken aan je boek? Dan is dat waarschijnlijk niet de optimale strategie die je wilt hanteren.

Andersom: maak je prioriteit van je boek en ga je vóór je werkdag begint en je kinderen wakker zijn twee uur schrijven? Dan zit je elke dag fris in de materie en is er niets dat je kan afleiden of iets dat kan uitlopen, waardoor je niet aan schrijven toekomt.

Dit laatste is precies wat ik deed. Voor het 09.00 was had ik 300 – 1.000 woorden geschreven. Mijn boek is namelijk 65.000 woorden, die ik initieel in een half jaar schreef. Daarna volgden natuurlijk het herschrijven, feedback verwerken en samen met de schrijfcoach er doorheen. Ik schreef gemiddeld dus 400 woorden per dag als je uitgaat van 180 dagen schrijven voor de eerste versie van het boek.

Ben je bereid tijd én prioriteit te geven aan je boek? Mooi. Dan is het tijd om te checken of je onderwerp en doel daadwerkelijk matchen.

Advies 4: Valideer je idee

Stel je wilt een boek schrijven met als titel “Suikerzakjes sparen als een pro”. Prima, ieder z’n ding. Maar is je doel om er 100.000 van te verkopen bij je lancering? Good luck.

Laten we eerlijk zijn: de meeste boeken hebben weinig impact. Als je in Nederland 1.000+ exemplaren verkoopt van een boek doe je het erg goed. De meeste boeken van debuterende schrijvers blijven hangen onder de 500 verkopen. Er zijn drie redenen waarom je boek kan floppen:

  1. Je hebt de marketing links laten liggen
  2. Je boek had ook een blogpost kunnen zijn
  3. Je schreef een boek dat je wilde schrijven, maar niemand wil lezen

Het eerste is zorg voor later. Het tweede ligt hem aan je schrijfkracht. Het derde punt kun je op dit moment voorkomen.

Als je daadwerkelijk impact wilt maken op lezers, en wilt zorgen dat mensen je boek aanbevelen, wil je zeker weten dat er vraag is naar de informatie die jij gaat uitschrijven.

Wat ideeën over hoe je dit doet:

  • Ga praten met mensen die je doelgroep zijn. Vraag ze naar hun problemen en gedachten en spiegel dat met je boek.
  • Post regelmatig iets op Linkedin dat je ook zou schrijven in je boek. Kijk wat voor reacties er op komen. Komt er 0 respons op, is dit een ook een signaal.
  • Doe research online naar wat je doelgroep bezighoudt.
  • Zijn er auteurs die vergelijkbare boeken hebben geschreven of voor een vergelijkbare doelgroep? Kom in contact met ze en vraag hun feedback.
  • Schrijf blogposts op je eigen site of op externe sites en kijk hoe ze worden ontvangen.
  • Schrijf een ebook dat 10% van je boek is, geef het gratis weg en vraag om feedback van de lezers.

Krijg je gevalideerd dat er vraag is naar je boek? Mooi. Dan kun je met iets meer geruststelling aan het werk. Maar wacht even. Hoeveel ervaring heb je eigenlijk met het schrijven van een boek?

Advies 5: Lees een boek of twee over schrijven

Als freelancer of ondernemer heb je twee petten op. Je bent een specialist in je vak en bent ondernemer. Auteur zijn is niet een van je taken over het algemeen.

Als je denkt dat je toch dagelijks mails stuurt en daarom ook wel een boek kunt schrijven… Succes met het schrijven van het slechtst leesbare boek ever.

Op dit punt is het handig om informatie te winnen over hoe je daadwerkelijk een boek schrijft. Je wilt weten:

  • Hoe je zinnen indeelt
  • Hoelang alinea’s moeten zijn
  • Hoe je de lezer van begin tot eind boeit
  • Hoe je hoofdstukken begint en afsluit
  • Waar je visuals wilt gebruiken
  • Hoe je interviews afneemt
  • Hoe je antwoorden van interviews verwerkt

Om maar wat te noemen.

Vooral het boek On Writing Well leverde mij veel inzichten op. Bepaal voor jezelf welke informatie je denkt te missen en ga op zoek naar leesmateriaal over dit onderwerp. De bonus is dat je direct een boek leest met niet alleen informatie, ook zie je hoe dat boek zelf in elkaar zit. Als je eenmaal gaat schrijven, lees je namelijk boeken niet meer zoals voorheen. Je ziet overal ideeën, indelingen en visuele elementen die je gaan inspireren.

Ben je klaar voor de start? Je acht je vaardig genoeg om te gaan schrijven? Mooi. Nu raad ik aan om mensen te gaan betrekken.

Advies 6: Regel een schrijfcoach (of uitgeverij)

Ik heb mijn eigen boek zelf uitgegeven. Dit betekent dat ik geen ervaring met een uitgeverij heb. Wel heb ik zelf een schrijfcoach ingehuurd. En een eindredactrice. Een uitgeverij neemt je beide uit handen, maar je levert daar ook voor in, namelijk in marge en in vrijheid (in potentie, niet elke uitgeverij is gelijk natuurlijk).

Wil je je boek zelf uitbrengen, of gewoon het boek eerst gaan schrijven op de juiste manier, om later te shoppen naar een uitgeverij? Dan raad ik een schrijfcoach aan.

Een schrijfcoach helpt je met:

  • Het logisch indelen van je boek
  • Je verhaal laten vloeien
  • Nonsens te schrappen
  • Ontbrekende informatie boven tafel te halen
  • Het herstructureren van hoofdstukken
  • Je content te beoordelen en feedback te geven

Onmisbaar in mijn geval. In een volgende stap raad ik namelijk een proces aan, dat voor productiviteit zorgt, maar ook voor ongepolijste lappen tekst.

Er zijn tal van schrijfcoaches in Nederland. Zoek er een die matcht met je boek en met je als persoon. Allemaal hebben ze eigen werkwijze en focus. Zelf werkte ik met Eveline Broekhuizen. Ik schakelde Renske Berckmoes voor eindredactie, maar ook zij doet coaching en noemt haarzelf tekstregisseur, wat mij betreft een correcte titel. Beide raad ik aan en ook kennen zij andere schrijfcoaches mochten jullie geen match zijn. Doe er je voordeel mee.

Advies 7: Begin met de hoofdstukken en kopjes

Je voorbereiding is all set nu. Tijd om aan de bak te gaan. Waarschijnlijk heb je al wat docjes met ideeën, of diverse mental notes over wat in je boek moet staan.

Wat je op dit moment wilt voorkomen is dat je oogkleppen opzet en gewoon start met schrijven. Ik kan je garanderen dat je ofwel vastloopt óf van je pad gaat afwijken.

Wat ik aanraad is om eerst alle hoofdstukken en een aantal subkopjes per hoofdstuk uit te schrijven. Dit geeft je een paar voordelen:

  • Je creëert structuur voor je boek
  • Tijdens het schrijven weet je welk hoofdstuk je tekst hoort
  • Je kunt kruisverwijzingen aanbrengen in je tekst
  • Je weet precies waarover je op dat moment moet schrijven
  • Je krijgt inzicht in hoe ver je bent met je schrijfwerk

Ik had een tiental hoofdstukken als framework, met zo’n vijf kopjes gemiddeld per hoofdstuk toen ik begon. Uiteindelijk zijn die kopjes enorm uitgebreid en is alles wel driemaal samengevoegd en weer losgetrokken om er een duidelijk geheel van te maken. Maar toch gaf de initiële blauwdruk van mijn boek de structuur die ik nodig had om mijn tekst op papier te krijgen.

Naast structuur heb je ook nog iets nodig dat onmisbaar is. Consistentie.

Advies 8: Schrijf elke dag

Als je denkt dat je in het weekend wel even 10.000 woorden schrijft en dan over drie weken nog eens 5.000, dan werk je niet optimaal. Je raakt uit je proces en moet continu op zoek naar nieuwe inspiratie.

Beter is consistentie.

Schrijf elke dag 400 woorden bijvoorbeeld.

Maar dan ook écht. Schrijf als je zin hebt, maar ook als je geen zin hebt. Als je inspiratie hebt, maar ook als die er niet is. Als je jezelf afhankelijk maakt van zin en inspiratie, creëer je het gevaar dat deze twee er nooit optimaal zijn en je je boek niet afschrijft. Gezien 99% van de mensen die begint aan een boek hem niet afschrijft, is dit misschien wel de grootste beer op de weg.

Ik snap het wel: als freelancer of ondernemer heb je het druk en komen allemaal onvoorziene zaken op pad. Vaak urgente zaken. Maar niet altijd belangrijke zaken. Maak je boek belangrijk en creëer een systeem waarmee je elke dag produceert.

Blijf ook niet hangen in teksten. Schrijf eerst de nodige woorden op papier. Straktrekken komt later wel.

Advies 9: Ga niet schrijven en redigeren tegelijk

Deze val stapte ik een paar keer in. Dan had ik een pagina volgeschreven met tekst en begon ik van vooraan met lezen. En verbeteren. voor je het weet ben je een hele ochtend bezig met dezelfde pagina.

Veel beter is het om eerst al je gedachten op papier te zetten. Het redigeren is een losse taak en kun je beter later doen. Het voordeel is dat je dan met een frisse blik naar je tekst kijkt, maar ook dat je met één doel tegelijk bezig bent.

Het is niet erg dat er spelfouten in de tekst komen, of dat de tekst nog niet lekker loopt. Dat fix je later wel, eventueel met hulp van je schrijfcoach, uitgeverij of redactie.

Advies 10: Wees volledig, maar voorkom fluff

Een gedachte die ik had was “moet ik hier niet een ebookje van maken”? Dat had ik, omdat ik de belangrijkste informatie van mijn boek ook in 15.000 woorden zou kunnen schrijven. Al snel bedacht ik mij dat ik waarschijnlijk nooit meer een boek zou schrijven en sowieso niet met als onderwerp “succesvol freelancen”.

De conclusie voor mij was: ik heb maar één kans om het meest complete en meest waardevolle boek over freelancen te maken. In plaats van dat ik ging denken over de informatie zo compact mogelijk maken, ging ik denken in de informatie zo waardevol en uitgebreid mogelijk te maken. Ik overschoot zelfs mijn doel van 50.000 woorden met 15.000 woorden, doordat ik deze gedachte kreeg.

Ik raad ook jou aan om zo volledig mogelijk te zijn. Beantwoord alle vragen die je lezer heeft. Geef context. Betreft externe professionals. Duik de diepte in.

Maar voorkom fluff

Fluff is opvulling. Alinea’s zonde waarde. Zinnen met onnodige woorden.

Helaas zie je veel fluff in boeken. Dit zijn vaak boeken die ook een lange blogpost hadden kunnen zijn. Zorg dat je niet in deze val trapt. Zitten er stukken content in je boek die opvulling zijn? Schrap het zonder genade.

Heb je een gapend gat in je boek?

Mooi.

Nu kun je dat opvullen met iets dat wel waarde heeft. Ik herschreef bijvoorbeeld mijn hele hoofdstuk over Pensioen Voor Freelancers na feedback dat dit hoofdstuk wat matig was. Ik interviewde een expert en schreef exact uit hoe ik zelf pensioen opbouw, dus maakte het persoonlijk. Niet alleen was de tekst krachtiger, ook nog eens driemaal zo uitgebreid.

 

Hopelijk helpen deze tien adviezen je verder in het schrijven van jouw boek. Heb je eens gelezen dat je helpt? Laat het ff weten op Linkedin. Hoor graag wat je hebt toegepast!