Gaat het goed met je business? Mooi! Dat is het moment om een buffer op te bouwen. Om te investeren in je pensioen. Of om geld te investeren in je business. Wat vaak echter gebeurt is dat wanneer ondernemers enig succes ervaren, er evenredig veel wordt uitgegeven als er binnenkomt. En dan niet in de vorm van investeringen, maar in de vorm van consumeren. Dit fenomeen heet Lifestyle Inflation.
Wat is Lifestyle Inflation?
Je begint bijvoorbeeld als freelancer en verdient het eerste jaar zo’n €3.000 per maand. Prima start. Je leeft er ook naar: goedkoop appartement, vakantie in Duitsland en 1x per twee weken uit eten. Je spaart eigenlijk niet, maar dat is zorg voor later.
In jaar twee verdien je €6.000 per maand. Business gaat lekker. Maar je houdt uiteindelijk nog steeds niets over om te sparen.
Wat blijkt? Je bent in een luxer appartement gaan wonen. Boekte twee keer een vakantie buiten Europa. Gaat nu 1x per week uit eten.
Dit noemen we lifestyle inflation. Ook wel lifestyle creep genoemd, omdat je vaak niet eens doorhebt dat je meer bent gaan uitgeven.
Waarom is lifestyle inflation gevaarlijk?
Wij mensen zijn heel goed in het toegeven aan korte termijn gedachten. Zo vind je op Youtube wel video’s van psychologische tests bij kinderen. Of je krijgt nu één snoepje, of over een kwartier drie. Je ziet dat het superlastig is om dat ene snoepje te weerstaan.
En als je dan denkt: “dom kind, wacht dan even”, realiseer je dan dat je waarschijnlijk hetzelfde doet. Maar dan met grotere zaken. Ik noem maar even wat:
- Wéér een nieuwe broek, en niet dat geld geïnvesteerd in je pensioenfonds.
- Elke week 3x Starbucks, en niet gespaard voor een eigen koffiemachine.
- Voor €25 eten besteld, wat je zelf voor €5 had kunnen bereiden.
Het gevaar is dat je al je geld uitgeeft aan onnodige zaken. Wanneer je dan geld nodig hebt voor iets belangrijks, heb je het niet. Want wat als je als freelancer of ondernemer:
- Een periode zonder klussen komt te zitten?
- Je business opnieuw wilt inrichten?
- Een lange vakantie wilt nemen?
- Een keer langdurig ziek wordt?
- Een sabbatical wilt?
Bovenstaande wordt lastig als je afhankelijk bent van je directe cashflow.
Hoe herken je lifestyle inflation?
Hoe logisch mijn boodschap ook is, eigenlijk weten we allemaal wel dat het slim is om te sparen en van ‘paycheck tot paycheck’ leven niet optimaal is. Waar je waarschijnlijk meer baat bij hebt is concrete inzichten over hoe je lifestyle inflation herkent. Hier wat praktische tips voor je:
Gebruik een persoonlijke financiën app
Ook wel ‘huishoudboekje’ genoemd. Kan ook prima in een spreadsheet natuurlijk. Of gebruik de software van je bank, die maken tegenwoordig ook vaak stukjes software om je inzicht te geven in je inkomsten en uitgaven.
Het punt is dat je inzicht wilt hebben in wat je waaraan uitgeeft. Bijvoorbeeld:
- Hoeveel elke maand naar ‘uit eten’ gaat
- Wat de energierekening kost elke maand
- Hoeveel je besteedt aan nonsens van Amazon
Houd elke maand je inkomsten en uitgaven bij
Wat je sowieso wilt doen, los van individuele uitgaven, is bijhouden wat er binnenkomt en uitgaat. Wanneer we 10% inflatie hebben, is het logisch dat ook je uitgaven stijgen, maar als je €2.000 meer verdient en je uitgaven stijgen evenredig, dan is dat een alarmbel.
Houd in een spreadsheet bij wat er elke maand binnenkomt en wat er uitgaat. Tel dit aan het einde van het jaar dan op. Beter nog is om doelen te stellen wat je wilt verdienen én maximaal wilt uitgeven. Zo houd je jezelf accountable voor je persoonlijke financiën.
Vergelijk jaar-op-jaar je leefstijl
Merk je dat je meer verdient, maar nog steeds niets spaart? Ga eens kritisch kijken wat je dit jaar anders doet dan vorig jaar.
- Neem je vaker een taxi?
- Koop je vaker koffie onderweg?
- Lunch je vaker buiten de deur?
- Koop je meer zooi op Zalando?
- Of is je kleding ineens duurder?
Pinpoint waar je lifestyle inflation vandaan komt. Identificatie van het probleem is de eerste stap namelijk om tot een oplossing te komen.
Wat zijn tips om lifestyle inflation te voorkomen?
Toen ik voor mezelf begon als freelancer was ik praktisch blut. Een avontuur met het starten en proberen op te schalen van een webshop was mislukt, waar veel geld van mij mee verdampte.
Met mijn freelancewerk kwam er weer geld binnen. Wat ik wilde voorkomen is dat ik weer in een situatie zou komen met een lege bankrekening. Ik legde mezelf een aantal budgetten op en wist met succes faillissement of lifestyle inflation te voorkomen.
Hier mijn vijf tips.
1. Keer jezelf een vast salaris uit
Heb je een bv, dan heb je te maken met een salaris. De meeste kleine ondernemers of solopreneurs en freelancers hebben echter een eenmanszaak. Bij een eenmanszaak is eigenlijk geen onderscheid tussen wat privé en wat zakelijk is. In principe is alles van jou en je rekent ook met de belastingdienst af over je gehele boekhouding, waarbij de financiën privézaken en je eenmanszaak een optelsom is.
Een nadeel hiervan is dat je niet een vast salaris hebt. Veel freelancers keren zichzelf een percentage van de inkomsten van vorige maand uit als salaris. Het gevaar is natuurlijk dat je jezelf snel rijk rekent bij een goede maand en je jezelf een mooie bonus uitkeert.
Om vervolgens nog steeds niets met pensioen te doen na jaren freelancen. Ook de gewenste buffer van een jaar wordt dan lastig te realiseren.
Herkenbaar?
Overweeg om een losse bankrekening te hebben voor je eenmanszaak. Zo scheid je privé en zakelijk meteen. Vanuit de zakelijke rekening keer je jezelf een vast bedrag per maand uit. Dit bedrag hoeft niet marktconform te zijn, helemaal niet in het begin. Ik heb jaren geleefd van een salaris van €1.200 dat ik mezelf gunde. Totdat ik mijn buffer had opgebouwd en wat geld had kunnen beleggen.
Veel banken hebben de optie om goedkoop meerdere rekeningen te openen. Wil je een stap verder gaan, kun je ook een rekening openen waar je de te betalen belasting op zet én nog een rekening waar je je buffer op opbouwt. Zo scheid je alles netjes en wordt het ook ‘echt’.
2. Pas ‘delayed gratification’ toe
Heb je een nieuwe winterjas op het oog? Je eerste instinct is: kopen. Dit is ook wat de winkel in kwestie en de consumptiemaatschappij je probeer te vertellen.
Maar ga je zo door het leven, dan ben je een brave consument die de economie blijft spekken, maar je ontneemt jezelf financiële rust.
Iets dat ik vaak toepas is het principe van delayed gratification. Zit ik met een bepaalde wens voor een nieuwe aanschaf, blijf ik een tijdje met het probleem zitten, in plaats van direct de aankoop te doen.
- Nieuwe winterjas nodig? Ik draag de huidige nog een maand en dan zie ik wel of het nog nodig is.
- Nieuwe TV nodig? Kijk ik echt zoveel dat ik een TV van €2.500 nodig heb? Ik wacht wel even tot black friday.
- Nieuwe sportschool nodig? Misschien kan ik even sparen en in mijn schuur een bokszak hangen over een tijdje.
Deze gedachtegang heeft bijvoorbeeld er tot geleid dat ik als freelancer vijf jaar lang geen auto had. Want zo nu en dan huren was significant goedkoper. Of dat ik jarenlang in een klein appartement ben blijven hangen, ook al kon ik kopen of luxer huren.
Door niet direct toe te geven aan elke kriebel die je hebt, die leidt tot een uitgaaf, bespaar je geld, wat je weer kunt investeren of in je pensioenfonds kunt stoppen.
3. Focus primair op de grote zaken
Waar ik niet in geloof is dat je heel trots zegt dat je van 5x per week Starbucks naar 1x per week Starbucks gaat, om vervolgens een nieuwe jas van €450 te kopen.
Allereerst zijn jassen van €450 onzin. Of het moet een jas zijn waar je de rest van je leven mee doet. Dit is overigens ook een principe waar we zo op komen.
Het punt is: ga jezelf niet belonen voor kleine wins, als je vervolgens je hele maandwinst besteedt aan iets duurs dat je niet echt nodig hebt.
Probeer eerst de grote zaken te tackelen. Kijk eens naar:
- Welke abonnementen je hebt lopen en je kunt schrappen
- Hoeveel je aan kleding uitgeeft en waarom je dat eigenlijk doet
- Of je die dure auto met €1.000 bijtelling per maand wel echt nodig hebt
- Of je echt een nieuwe iPhone nodig hebt of dat de huidige nog twee jaar mee kan
- Hoe vaak je uit eten gaat en of je goedkopere opties kunt organiseren
Het begint allemaal bij het identificeren waar je geld naartoe gaat. Kijk dan in volgorde van grootte van uitgaven kritisch naar elk punt.
4. Leg de link tussen uitgaven en invloed op je leven
Hoe ik vaak over uitgaven nadenk is: “wat is de invloed hiervan op mijn leven”. Soms kijk ik naar een paar nieuwe schoenen, en wil ik ze meteen kopen. Dan denk ik vaak snel – deze schoenen ga ik niet veel dragen en ik heb al twee paar schoenen. De invloed is minimaal op mijn leven, dus ik laat ze liggen.
Andersom: heb ik een paar nieuwe bokshandschoenen nodig, dan wil ik de beste die er zijn. Niet alleen bokst dat lekkerder, mijn handen worden beter beschermd. Ik mep hard, dus wil ook dat mijn vingers en knokkels de beste bescherming hebben. De invloed van zo’n uitgave op mijn leven is significant.
Schrap zaken die niet significant zijn.
5. Buy it once
Ik ben fan van het ‘buy it once’ principe. Op Reddit heb je ook een subreddit dat ‘Buy It For Life’ heet. Dat is een plek waar ik regelmatig ‘shop’. Bijvoorbeeld voor zulke zaken:
- Een nieuwe hoodie
- Een koffiezetapparaat
- Een koptelefoon
- Outdoorschoenen
- Fitnessapparatuur
Liever geef ik 2x zoveel uit aan iets dat een levenlang meegaat, dan iets dat goedkoper is, maar om het jaar vervangen moet worden. Zo kun je elk jaar nieuwe sneakers kopen van €100 van Nike, of je investeert €250 in sneakers van een topmerk, met vervangbare zolen, die een levenlang meegaan.
Een pannenset is ook een goed voorbeeld. Cast-iron pannen gaan een levenlang mee. Dat tefal-setje van vorig jaar? Die kan al bijna weer in de kliko.
Ga dus niet altijd voor de goedkoopste optie, maar de optie die je over lange termijn de juiste waarde biedt.
Bonustip: leer van de pro’s
Ook ik heb moeten leren omgaan met geld. Er zijn een aantal leermeesters geweest die mij veel wijsheid hebben gebracht. Inmiddels heb ik ook mensen leren kennen die hun kennis op het internet delen.
Mijn advies is: volg deze mensen als je slimmer wilt worden met geld.
Mr Money Mustache
Deze man is een beetje de personal finance papa van het internet. Zijn blog staat vol met gouden nuggets als het gaat om adviezen voor omgaan met je geld en investeren. Ook zijn forum wordt veel gebruikt door mensen die bijvoorbeeld FIRE (financiële onafhankelijkheid en vroeg met pensioen) nastreven.
Vincent Kouters
Vincent is een freelancer die eind 30 erachter kwam dat hij geen buffer, spaargeld of investeringen had. Dit irriteerde hem dusdanig, dat hij er een missie van maakte om tonnair te worden. Het onderwerp fascineerde hem zo dat hij nu andere mensen ook helpt slimmer met geld om te gaan. Ik interviewde hem ook voor mijn boek, dit interview lees je hier.
Lieke Nusteling
Lieke is een millennial die andere millennials helpt met financiële zaken. Ze praat namelijk graag over geld, maar merkte dat leeftijdsgenoten dat of niet willen, of weinig kaas hebben gegeten van hoe geld werkt. Een goed startpunt om kennis te maken met Lieke is via haar deelname aan onze Freelance Podcast, luister de aflevering hier op Spotify.
Waar je je geld beter aan besteedt
Goed, pas je deze tips allemaal toe, dan is er de kans dat je wat meer centen gaan overhouden. Leuk en aardig, maar wat doe je daar dan mee? Hier wat opties voor je.
Bouw een buffer op
Het eerste wat je wilt overwegen is een buffer op te bouwen. Idealiter een buffer waar je minimaal zes maanden van kunt leven, beter is nog om te streven naar een jaar. Want wat als je eens een sabbatical wilt, even zonder werkt komt te zitten of misschien uit de running raakt?
Zet het geld op een aparte rekening, zo is de buffer ook iets ‘echt’ waar je niet zomaar aan gaat komen.
Investeer in een pensioenfonds
Je hebt inmiddels voor ondernemers en freelancers ook goede pensioenfondsen. Zelfs fondsen waar je aanspraak op mag doen vóór je pensioenleeftijd, bijvoorbeeld als je een sabbatical wilt. Als je me een beetje kent of mij langer volgt, weet je dat ik de klassieke pensioenfondsen hekel en zelf zoveel mogelijk mijdt.
Investeer in de aandelenmarkt
Je kunt ook in plaats van dagelijks je Starbucks frappuccino te scoren, aandeeltjes Starbucks scoren. Niet alleen profiteer je zo mee van de groei van Starbucks in vermogensgroei, ze keren ook keiharde cash uit aan hun aandeelhouders in de vorm van dividend. Betaal daar misschien je Frappuccino van.
Leen geld uit tegen rente
Investeren te eng? Je kunt ook via diverse sites je geld uitlenen aan andere ondernemers, in de ruil voor zo’n 8% rente. Verspreid wel je uitleenacties.
Investeer in bedrijven
Wil je liever zelf controle op wat er met je geld gebeurt? Investeer dan in eigen projecten. Zo kun je via sites als webshopovername.nl of Flippa bestaande businesses kopen. Zo kocht ik met twee andere ondernemers een contentsite over tiny houses bijvoorbeeld.
PS. Meer lezen over dit onderwerp? Luister dan de podcast met Lieke Nusteling of lees mijn interview met Vincent Kouters. Ook komen de tips van beide personen terug in mijn boek SUPERFREELANCER.